ชุยอี้ซื่อ มวยไท่จี๋ตระกูลหยาง

ครูมวยตระกูลหยางเลื่องชื่อ คนอำเภอเริ่น มลฑลเหอเป่ย ชื่อเดิมคือ “ชุยลี่จื้อ” นามอักษรที่ตั้งให้เรียกคือ “ชุยอี้ซื่อ” เป็นคนรักศิลปะการต่อสู้เมื่อครั้งอยู่ที่บ้านเกิดได้เรียนมวยเผ้าฉุยสามดารา (ซานซิงเผ้าฉุย) จากครูมวยมีชื่อปลายราชวงค์ชิง หลิวหยิ่งโจว ที่หมู่บ้านข้างๆ และเรียนมวยไคเหอไท่จี๋ (ไท่จี๋เปิดปิด – น่าจะหมายถึงตระกูลซุน) ด้วยกันกับเพื่อนสนิทคือหลีเป่าอวี้อีกด้วย ปี 1909 เข้าปักกิ่งกราบหยางเฉิงฝู่เป็นอาจารย์ ฝึกฝนมวยไท่จี๋ตระกูลหยาง ติดตามอาจารย์หยางหลายปี สุดท้ายจึงได้เรียนแก่นของมวยไท่จี๋ตระกูลหยาง  ปี 1928-1936 ติดตามอาจารย์หยางเฉิงฝู่ลงใต้เดินทางทั่วหนานจิง เซี่ยงไฮ้ หังโจว กว่างโจว อู่ฮั่น ซีอาน หลานโจว ที่ต่างๆ สอนมวย หลังปี 1936 ยังสอนมวยด้วยตัวเองลำพังในหนานจิง อู่ฮั่น ซีอาน หลานโจว อันฮุย ที่ต่างๆ ปี 1945 เดินทางกลับปักกิ่ง ใช้ชีวิตภายหลังพำนักในปักกิ่ง ทั่งชีวิตสอนมวย  ชื่อเลื่องเมืองหลวง ปี 1958 ก่อตั้งสมาคมมวย “หย่งเหนียนไท่จี๋เฉวียนเซ่อ” ดำรงตำแหน่งประธานสมาคม (เจ้าสำนัก) การสอนเข้มงวด ละเลยสักนิดก็ไม่มี โดดเด่นที่เชี่ยวชาญการทุยโส่ว (ผลักมือ) ถือเป็นบุคคลที่เป็นตัวแทนของมวยไท่จี๋ตระกูลหยางในพื้นที่ปักกิ่ง ท่ามวยของท่านนั้นกว้างใหญ่อ่อนนุ่มและเปิดขยาย การเคลื่อนไหวรัดกุม อ่อนนอกแข็งใน ท่วงท่าสง่าผ่าเผย กิริยาสงบนิ่ง

ปี 1964 เริ่มดัดแปลง [มวยไท่จี๋แบบง่าย 42 ท่า] และ [พลองไท่จี๋ตระกูลหยาง] ศิษย์สืบทอดมีมาก บุตรีมีชุยซิ่วเฉิน หลานชุยจ้งซาน หลาน (นอกแซ่) จางหย่งเทา  ล้วนแต่เป็นผู้สืบทอดมีชื่อ

(จากผู้แปล)

อาจารย์ชุยอี้ซื่อ กราบอาจารย์หยางเฉิงฝู่ตั้งแต่ปี 1909 ตอนนั้นศิษย์ที่กราบหยางเฉิงฝู่ จะได้เรียนกับ อ.หยางเจี้ยนโหว บิดาของหยางเฉิงฝู่ก่อน จนกระทั่ง อ.หยางเจี้ยนโหวลาโลกในปี 1917 อ.หยางเฉิงฝู่พบว่าตัวเองไม่พร้อมจะสอนมวยคนเดียว จึงปิดประตูไม่รับแขกสามปี เพื่อฝึกฝนวิชา ซึ่ง อ.ชุยอี้ซื่อคือผู้ที่เก็บตัวเป็นหุ่นฝึกวิชากับ อ.หยางเฉิงฝู่ จนกระทั่ง อ.หยางเฉิงฝู่บรรลุฝีมือ เริ่มสอนมวย จนกระทั่งเดินทางลงใต้ อ.ชุยอี้ซื่อคือผู้ที่เดินทางติดตามลงใต้ และเดินทางสอนมวยด้วยตัวเองด้วย

อาจารย์ชุยอี้ซื่อมีท่วงท่ามวยเหมือน อ.หยางเฉิงฝู่ในวัยหนุ่มมากที่สุด ในแง่ของจิ้ง (จิ้น) หรือแรง โดดเด่นที่ซงเฉินจิ้น การผลักมือได้แนวทางของ อ.หยางเฉิงฝู่อย่างที่สุด เนื่องจากเป็นหุ่นให้ อ.หยางเฉิงฝู่มานานนั่นเอง

เสียดายที่ภายหลัง จีนปฏิวัติวัฒนธรรมและปิดประเทศ อ.ชุยเสียชีวิตในระหว่างนั้น โลกเลยไม่ค่อยรู้จักท่าน (มีแค่ อ.ต่งอิงเจี๋ยกับเจิ้งมั่นชิงที่อยู่นอกแผ่นดินใหญ่ในเวลานั้น โลกเลยรู้จักแค่สองท่านนี้)